μαργαρίτα

Κοινή ονομασία πολλών άγριων ή καλλιεργούμενων φυτών που ανήκουν στην οικογένεια των συνθέτων (compositae) και έχουν άνθη κατά κεφάλια, με εμφανή ακτινοειδή στεφάνη. Σε πολλές περιπτώσεις, οι μ. φέρουν δύο ειδών άνθη: τα πρώτα έχουν ακτινωτή διάταξη και κίτρινο, συνήθως, χρώμα· περιβάλλουν τα δεύτερα, τα οποία είναι μικρά, σωληνόμορφα και συναθροίζονται για να σχηματίσουν έναν δίσκο. Σημαντικό ταξινομικό γνώρισμα αποτελεί το σχήμα των βρακτίων, τα οποία βρίσκονται κάτω από το άνθος και μοιάζουν με φύλλα. Τα φύλλα των μ. μπορεί να έχουν ποικιλία σχημάτων. Οι κυριότεροι αντιπρόσωποι των μαργαριτών είναι οι εξής: το Chrysanthemum ή Leucanthemum vulgare είναι πολυετής πόα, αυτοφυής σε λιβάδια και αγρούς σε όλη την Ελλάδα. Έχει βλαστό με λίγες διακλαδώσεις και σκουροπράσινα, οδοντωτά φύλλα· τα άνθη (οι γνωστές λευκές μ.) είναι τυπικά κεφάλια με γόνιμα σωληνοειδή, κίτρινα ανθίδια στο εσωτερικό του ανθικού δίσκου, ενώ στην περιφέρεια υπάρχουν λευκά γλωσσοειδή ανθίδια, ακτινοειδώς διατεταγμένα. Τα τελευταία προσελκύουν τα έντομα, τα οποία μεταφέρουν τη γύρη διευκολύνοντας τη γονιμοποίηση· οι καρποί είναι αχαίνια. Από το Chrysanthemum maximum έχουν προέλθει πολλές ποικιλίες, οι οποίες καλλιεργούνται για τις μεγάλες καλοκαιρινές και μακρυστέλεχες μαργαρίτες, που εκτιμώνται ιδιαίτερα για τα βάζα. Μ. ονομάζεται, επίσης, το Chrysanthemum frutescens, μικρός θάμνος με σφαιρική πυκνή κόμη και άφθονες μικρές μ. που εμφανίζονται από τον Νοέμβριο έως την άνοιξη· το είδος αυτό καλλιεργείται στους κήπους για διακοσμητικούς σκοπούς και αντέχει στις παραθαλάσσιες τοποθεσίες. Το είδος Chrysanthemum coronarium είναι η γνωστή ανοιξιάτικη κίτρινη μ. που αυτοφύεται σε χέρσους και καλλιεργούμενους αγρούς σε όλη την Ελλάδα. Στην οικογένεια των συνθέτων υπάγεται και η μπέλα (Bellis perennis), πολυετής πόα με φύλλα που είναι διατεταγμένα σε παράρριζη ροζέτα, από το κέντρο της οποίας ανέρχονται ανθοφόροι μίσχοι που φέρουν ο καθένας από ένα κεφάλιο. Τα σωληνοειδή περιφερειακά ανθίδια των κεφαλίων είναι λευκά, ρόδινα ή πορφυρά, ενώ τα εσωτερικά κίτρινα. Είναι κοινό είδος της ελληνικής χλωρίδας, ενώ αυτοφύεται σε λιβάδια, αγρούς και κατά μήκος των δρόμων. Έχουν δημιουργηθεί πολλές ποικιλίες, που καλλιεργούνται στους κήπους ως διακοσμητικά (μπορντούρες, παρτέρια κλπ.). Τα σωληνοειδή ανθίδια των κεφαλίων σε αυτές τις ποικιλίες έχουν μεταμορφωθεί σε γλωσσοειδή. Το είδος λευκάνθεμο το κοινό, που φυτρώνει σε λιβάδια και αγρούς σε όλη την Ελλάδα. Η μπέλα (βελλίδα η πολυετής) είναι κοινό είδος της ελληνικής χλωρίδας με πολλές ποικιλίες.

* * *

η

κοινή ονομασία διαφόρων φυτών τού γένους χρυσάνθεμο, που ανήκει στην οικογένεια τών συνθέτων, καθώς και όλων σχεδόν τών φυτών με μαργαριτόμορφα άνθη.

[ΕΤΥΜΟΛ. Αντιδάνεια λ., πρβλ. ιταλ. margarita < μαργαρίτης*].